1926: Narodziny legendy
6 marca 1926 roku w Suwałkach urodził się Andrzej Wajda, jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów filmowych i teatralnych. Jego twórczość odcisnęła trwałe piętno na światowym kinie, a on sam stał się symbolem artystycznej interpretacji polskiej historii i tożsamości.
Droga do kina
Młodość Wajdy przypadła na burzliwe czasy II wojny światowej. W jej trakcie działał w Armii Krajowej, co później znalazło odzwierciedlenie w jego twórczości. Po wojnie rozpoczął studia malarskie w Krakowie, jednak szybko zdecydował się na reżyserię w Łódzkiej Szkole Filmowej.
Filmowy głos pokolenia
Jego debiut, „Pokolenie” (1955), stał się początkiem nurtu znanego jako polska szkoła filmowa. Kolejne dzieła – „Kanał” (1957) i „Popiół i diament” (1958) – ugruntowały jego pozycję jako artysty, który nie boi się trudnych tematów. Filmy Wajdy ukazywały dramatyczne losy Polaków w czasie wojny i w systemie komunistycznym.
Jego najsłynniejsze produkcje to m.in.:
🎬 „Człowiek z marmuru” (1977) i „Człowiek z żelaza” (1981) – odważna krytyka PRL, za którą otrzymał Złotą Palmę w Cannes.
🎬 „Danton” (1983) – francusko-polska koprodukcja o rewolucji francuskiej.
🎬 „Pan Tadeusz” (1999) – ekranizacja narodowego eposu Adama Mickiewicza.
🎬 „Katyń” (2007) – osobista opowieść o zbrodni katyńskiej, która dotknęła również jego rodzinę.
Nagrody i wyróżnienia
W 2000 roku otrzymał Oscara za całokształt twórczości, a jego filmy wielokrotnie zdobywały prestiżowe nagrody na międzynarodowych festiwalach. Był również laureatem Orderu Orła Białego, najwyższego polskiego odznaczenia państwowego.
Dziedzictwo
Andrzej Wajda zmarł 9 października 2016 roku w Warszawie. Pozostawił po sobie dzieła, które do dziś inspirują i prowokują do refleksji nad historią i człowieczeństwem.
