Tour de Pologne – prestiż, koszty i pytania bez odpowiedzi
Tour de Pologne od lat jest wizytówką polskiego kolarstwa – widowiskiem sportowym i komercyjnym, które w teorii ma promować miasta i regiony. W praktyce jednak coraz częściej rodzi pytania: czy wydatek liczony w setkach tysięcy złotych ma realny wpływ na rozwój turystyki i gospodarki?
Jak pokazują dane z ostatnich lat, koszt „gościny” etapu TdP waha się od kilkudziesięciu tysięcy złotych (przy samym przejeździe peletonu) po blisko milion złotych w przypadku startu i mety w dużych miastach. W 2025 roku Katowice wydały 250 tys. zł tylko za start etapu. Cieszyn – 121 tys. zł za przejazd. Kraków kilka lat temu płacił nawet 800 tys. zł.
Legnica w tym roku gościła jeden z etapów wyścigu, jednak pełnych kosztów nie poznamy. W odpowiedzi na nasz wniosek o dostęp do informacji publicznej Urząd Miasta poinformował, że „z uwagi na cywilnoprawne postanowienia umowne (…) i zastrzeżoną klauzulę poufności” nie może udzielić takiej informacji. Taka argumentacja budzi wątpliwości, bo mowa o wydarzeniu finansowanym przynajmniej częściowo z publicznych pieniędzy.
Promocja czy marketingowa iluzja?
Telewizja – niegdyś główny nośnik promocyjny – nie daje już takiej konwersji jak w XX wieku. Dziś uwagę odbiorców przyciągają inne formaty i platformy. Warto też pamiętać, że transmisje TdP to przede wszystkim promocja samego wyścigu i jego sponsorów, a ujęcia z miast to jedynie krótkie przebitki w relacjach.
Samorządy argumentują, że zyskują rozgłos, ruch turystyczny i prestiż. Jednak trudno znaleźć rzetelne badania dowodzące, że obecność etapu TdP przekłada się na długofalowy wzrost gospodarczy czy turystyczny. Przykład Istebnej z 2023 roku – 75 tys. zł wydane na kilkugodzinne wydarzenie, podczas gdy roczne wsparcie dla lokalnego klubu dziecięcego wynosiło zaledwie 22 tys. zł – pokazuje, że priorytety mogą być dyskusyjne.
Brak transparentności
Praktyka nieujawniania kosztów przez niektóre urzędy, jak Legnica czy Prudnik, ogranicza możliwość publicznej oceny efektywności takich inwestycji. Klauzule poufności w umowach z prywatnymi organizatorami, gdy w grę wchodzą środki publiczne, powinny budzić poważne zastrzeżenia.
Wnioski
Tour de Pologne pozostaje efektownym wydarzeniem, ale pytanie, czy za setki tysięcy złotych nie można by zorganizować działań, które w sposób mierzalny i trwały wzmocnią lokalną gospodarkę, pozostaje otwarte. Brak przejrzystości w finansach tylko ten dylemat pogłębia.
Miasto/Gmina | Rok | Rola w wyścigu | Koszt całkowity (zł) | Szczegóły | |
---|---|---|---|---|---|
Katowice | 2023 | Cały etap (start i meta) | 750 000 | Opłata za organizację i promocję. | |
Katowice | 2025 | Start etapu | 250 000 | Koszt startu V etapu w 2025 r., bez mety. | |
Kraków | 2018 | Start wyścigu | 730 000 – 800 000 | Promocja i organizacja, w tym zmiany w ruchu. | |
Legnica | 2025 | Hosting etapu | ok. 250 000 | ||
Istebna | 2023 | Przejazd i premia lotna | 75 000 | W tym 35 000 opłata dla organizatora, 40 000 na zabezpieczenia i promocję. | |
Cieszyn | 2025 | Etap (przejazd) | 121 000 | Na podstawie zarządzenia burmistrza z 2023, zaktualizowane na 2025 – o 21 000 więcej niż planowano. | |
Zamość/Chełm | 2022 | Etap | po 150 000 | Koszt organizacji etapu dla każdego miasta. | |
Sanok | 2021 | Organizacja | ok. 6 000 | Koordynator, sprzątanie, prąd, bariery, zabezpieczenie medyczne. | |
Rzeszów | 2018 | Etap | 300 000 | Promocja w wyścigu. | |
Zakopane | 2023 | Start | 17 000 | Niski koszt w porównaniu do wcześniejszych lat (kiedy mety/starty kosztowały więcej). |