Nie do wiary. Irracjonalne przekonania racjonalnych ludzi

big nie do wiary 3d

Nie do wiary. Irracjonalne przekonania racjonalnych ludzi – recenzja i omówienie książki Dana Ariely’ego

„Nie do wiary. Irracjonalne przekonania racjonalnych ludzi” Dana Ariely’ego to książka, która ukazuje, jak łatwo racjonalne osoby mogą ulec irracjonalnym poglądom. Autor, znany psycholog społeczny i badacz, wplata w swoją publikację osobistą historię nagonki, której sam padł ofiarą, co pozwala mu jeszcze lepiej wniknąć w istotę problemu dezinformacji.

Główna teza Ariely’ego sprowadza się do wyjaśnienia fenomenu „błędnych przekonań” (misbelief). W jego ujęciu to rodzaj nastawienia psychicznego, które zniekształca odbiór rzeczywistości i skłania do odrzucania uznanych faktów na rzecz „alternatywnych” interpretacji. Ariely dużo miejsca poświęca tu wpływowi stresu i czynnikom osobowościowym, szczególnie narcyzmowi, które sprawiają, że człowiek łatwiej wchodzi w tzw. wir błędnych przekonań – „lejkowaty” proces prowadzący od sceptycyzmu do totalnej nieufności wobec głównego nurtu.

Książka porusza także wątek kryzysu zaufania – ubywa nam go do instytucji, mediów i wzajemnie do siebie nawzajem. Ariely zaznacza, że w świecie, gdzie dezinformację można obecnie generować masowo i przekonująco dzięki zaawansowanej sztucznej inteligencji, jedyną realną przeciwwagą staje się zrozumienie psychologicznych mechanizmów, które czynią nas wrażliwymi na manipulację.

Na uwagę zasługują rozdziały o znaczeniu ostracyzmu oraz społecznym wymiarze błędnych przekonań – dzięki nim widać, jak pragnienie przynależności do grupy czy akceptacja może pchać ludzi ku jeszcze głębszej nieufności wobec oficjalnych informacji. Ariely nie poprzestaje na diagnozie – proponuje też podejście oparte na empatii i świadomym rozumieniu cudzych (i własnych) mechanizmów obronnych oraz błędów poznawczych. Szczególnie interesujące są wspomniane „Pomocne (mam nadzieję) wskazówki”, w których autor krótko i przystępnie wyjaśnia, co zrobić, by nie wpaść w sidła „alternatywnych prawd”.

„Nie do wiary” to pozycja, która pozwala spojrzeć z dystansu na zjawisko dezinformacji, przypominając zarazem, że jest ono nierozerwalnie związane z naszą ludzką naturą – emocjami, potrzebą kontroli i odczuwanym stresem. To właśnie od wniknięcia w te mechanizmy, a nie od samych technologii, w dużej mierze zależy, czy stawimy skuteczny opór fałszywym informacjom.

Jeśli interesujesz się tematyką dezinformacji, błędnych przekonań oraz psychologii decyzji, najnowsza książka Dana Ariely’ego pod tytułem „Nie do wiary. Irracjonalne przekonania racjonalnych ludzi” powinna przykuć Twoją uwagę. Ceniony psycholog społeczny i autor bestsellerowych publikacji o irracjonalności po raz kolejny udowadnia, że nawet wysoce racjonalne osoby nie są odporne na uleganie nieprawdziwym poglądom.

big nie do wiary 3d

Dan Ariely – kim jest autor?

  • Dan Ariely to profesor psychologii i ekonomii behawioralnej na Duke University w Stanach Zjednoczonych.
  • Szeroko znany dzięki bestsellerom, takim jak „Potęga irracjonalności” czy „Zalety irracjonalności”.
  • Prowadzi Center for Advanced Hindsight, w którym bada mechanizmy stojące za ludzkimi decyzjami i zachowaniami.

W swoich książkach Ariely porusza zagadnienia związane z irracjonalnością, błędami poznawczymi i wpływem emocji na podejmowane decyzje. „Nie do wiary” stanowi dalsze rozwinięcie tych tematów w kontekście dezinformacji i coraz powszechniejszych teorii spiskowych.

Główne zagadnienia poruszane w książce

  1. Zjawisko „błędnych przekonań” (misbelief)
    Ariely wprowadza pojęcie błędnych przekonań jako specyficznego „filtra” zniekształcającego postrzeganie rzeczywistości. Podkreśla, że „misbelief” nie ogranicza się do jednej grupy społecznej czy politycznej – jest elementem wspólnym dla nas wszystkich.
  2. Proces „wiru błędnych przekonań”
    Autor opisuje, jak stopniowo przechodzimy od racjonalnego sceptycyzmu do stanu, w którym przestajemy ufać oficjalnym doniesieniom, szukając wyjaśnień w tzw. teoriach alternatywnych. To lejkowaty wir – im głębiej w niego wpadamy, tym trudniej powrócić do zrównoważonej analizy faktów.
  3. Rola stresu i czynników osobowościowych
    Według Ariely’ego stres w znacznym stopniu utrudnia racjonalne myślenie i wywołuje potrzebę uproszczeń. Ponadto pewne cechy, takie jak narcyzm, szczególnie zwiększają podatność na dezinformację – osoby narcystyczne silniej odczuwają potrzebę kontroli i jasnych odpowiedzi.
  4. Kryzys zaufania i zagrożenie współpracy
    Dezinformacja prowadzi do erosji zaufania, zarówno do instytucji publicznych, mediów, jak i do innych ludzi. Ariely twierdzi, że nadmierne rozprzestrzenianie nieprawdziwych informacji zagraża zdolności społeczeństw do jednoczenia się w obliczu globalnych wyzwań.
  5. Empatia i zrozumienie – sposób na przeciwdziałanie
    Zwalczanie fałszywych przekonań nie powinno się ograniczać wyłącznie do lepszych algorytmów czy cenzurowania mediów społecznościowych. Autor zachęca do empatycznego podejścia – do zrozumienia mechanizmów psychologicznych wyznawców teorii spiskowych i próby dotarcia do nich poprzez dialog.

Dezinformacja w dobie nowych technologii

Ariely zwraca uwagę, że rozwój sztucznej inteligencji i narzędzi generujących fałszywe treści (fake news, deepfake) ułatwia szerzenie błędnych przekonań na niespotykaną dotąd skalę. W związku z tym podkreśla, jak ważne jest świadome korzystanie z internetu, krytyczne myślenie i nieustanna weryfikacja źródeł.

Najważniejsze korzyści z lektury

  • Zrozumienie przyczyn irracjonalnych przekonań
    Dzięki wiedzy z zakresu psychologii społecznej i ekonomii behawioralnej autor pokazuje, dlaczego nawet mądrzy i wykształceni ludzie mogą ulegać dezinformacji.
  • Praktyczne porady (sekcje „Pomocna wskazówka”)
    W krótkich fragmentach Ariely doradza, jak reagować na pojawiające się w naszym otoczeniu teorie spiskowe i jak samemu uchronić się przed popadnięciem w spirale nieufności.
  • Nowe spojrzenie na problem kryzysu zaufania
    Ariely tłumaczy, że błędne przekonania nie są tylko skutkiem niskiej edukacji czy braku dostępu do rzetelnych informacji – ich podłożem jest często ludzka potrzeba bezpieczeństwa i poczucie kontroli.

Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę?

  1. Aktualność tematu
    Era mediów społecznościowych sprzyja rozkwitowi fake news, a codzienne zalewanie nas informacjami (często sprzecznymi) wywołuje dezorientację. Ariely proponuje naukową analizę, która pozwoli Ci lepiej zrozumieć tę współczesną bolączkę.
  2. Lekki styl pisania
    Mimo że autor podejmuje poważne tematy, nie brakuje mu poczucia humoru. Dzięki licznym przykładom z życia książkę czyta się szybko i z przyjemnością.
  3. Perspektywa eksperta i praktyka
    Dan Ariely to uznany autorytet w dziedzinie psychologii behawioralnej. Jego wcześniejsze publikacje znalazły się na listach bestsellerów, co świadczy o docenieniu jego pracy zarówno przez specjalistów, jak i szerokie grono czytelników.

Dane wydawnicze

  • Tytuł: Nie do wiary. Irracjonalne przekonania racjonalnych ludzi
  • Autor: Dan Ariely
  • Wydawnictwo: Smak Słowa
  • Oprawa: miękka ze skrzydełkami
  • Cena: 79,90 PLN
  • ISBN: 978-83-67709-25-5
  • EAN: 9788367709255
  • Data premiery: 11 września 2024

Podsumowanie

Nie do wiary. Irracjonalne przekonania racjonalnych ludzi” to książka, która wnikliwie i przystępnie opisuje psychologiczne fundamenty dezinformacji oraz nasze naturalne skłonności do ulegania błędnym przekonaniom. Ariely łączy osobiste doświadczenia z wynikami badań naukowych, dzięki czemu udaje mu się pokazać uniwersalność omawianego zjawiska i zarazem jego konsekwencje dla współczesnego społeczeństwa.
Jeśli szukasz wartościowej publikacji, która pomoże Ci lepiej rozumieć mechanizmy tworzenia i rozprzestrzeniania fake news, a jednocześnie chcesz poznać sposób na kształtowanie bardziej krytycznego myślenia, koniecznie sięgnij po tę książkę!

Zachęcam do przeczytania „Nie do wiary” już w dniu premiery – to solidna dawka wiedzy dla wszystkich, którzy pragną zrozumieć, jak w erze dezinformacji pozostać świadomym i racjonalnym odbiorcą informacji.

By Redakcja

Reader Revenue CAow09u3DA

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Powiązane posty