Ponad połowa polskich podróżników wybierających się do tropików nie wykonuje podstawowych szczepień ochronnych, a jedynie co ósmy decyduje się na profilaktykę przeciwmalaryczną. Eksperci alarmują: to igranie z losem.
Mimo rosnącej popularności egzotycznych kierunków podróży takich jak Tajlandia, Brazylia czy Madagaskar, Polacy wciąż zbyt często bagatelizują zdrowotne zagrożenia związane z wyjazdami do stref endemicznych. Wyniki badań zespołu naukowców z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – dr Anny Bogackiej, dr Agnieszki Wroczyńskiej i prof. Macieja Grzybka – opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Travel Medicine and Infectious Disease, pokazują niepokojący obraz.
„Spodziewałam się, że uczestnicy takich wypraw to osoby świadome zagrożeń zdrowotnych. Niestety, nawet doświadczeni globtroterzy często nie mają podstawowej wiedzy na temat chorób tropikalnych” – mówi dr Bogacka.
W badaniu ankietowym z lat 2021–2023, przeprowadzonym wśród ponad 600 osób, połowa zadeklarowała, że wykonała zalecane szczepienia ochronne. Tylko 12 proc. stosowało chemioprofilaktykę przeciwmalaryczną.
Prof. Grzybek zwraca uwagę, że rosnąca popularność podróży „last minute” może ograniczać czas na właściwe przygotowanie do wyjazdu:
„Zdarza się, że ktoś rezerwuje bilet w piątek, a w niedzielę jest już w strefie malarycznej – bez szczepień, bez wiedzy, bez profilaktyki. To igranie z losem.”
Malaria – śmiertelne zagrożenie z komara
Malaria, przenoszona przez komary z rodzaju Anopheles, co roku zabija około 500 tys. ludzi na świecie. Choroba rozwija się szybko i może prowadzić do śmierci, jeśli nie zostanie odpowiednio rozpoznana i leczona.
Chemioprofilaktykę należy rozpocząć jeszcze przed wyjazdem, kontynuować podczas pobytu i utrzymać przez tydzień po powrocie. Jednocześnie warto stosować środki ochrony fizycznej, takie jak moskitiery czy repelenty.
„Pacjenci często boją się skutków ubocznych leków. A przecież nie odnotowano zgonu po profilaktyce malarii, za to malaria wciąż zabija” – podkreśla dr Bogacka.
Eksperci przytaczają tragiczny przypadek dwóch osób, które wróciły z Zanzibaru i zmarły z powodu nierozpoznanej malarii.
Ostrożność i wiedza kluczem do bezpiecznej podróży
Badacze apelują, by przygotowania do wyjazdu do krajów tropikalnych rozpoczynać przynajmniej miesiąc wcześniej. Konsultacja z lekarzem – niekoniecznie tropikalnym specjalistą – może być kluczowa. Wystarczy lekarz, który zna zasady medycyny podróży.
„Bezpieczeństwo sanitarne jest równie ważne – warto zabrać grzałkę, unikać niepewnego jedzenia i dbać o higienę” – przypomina prof. Grzybek. – „I nie zapominajmy o ostrożności w kontaktach seksualnych”.
Rodzice podróżujący z dziećmi powinni pamiętać, że najmłodsi są szczególnie podatni na infekcje. Osoby starsze i przewlekle chore muszą zasięgnąć porady lekarza prowadzącego.
„Nie bądźmy biernymi podróżnikami” – apeluje zespół GUMed. – „Jeśli po powrocie pojawią się objawy takie jak gorączka czy biegunka, natychmiast powiedzmy lekarzowi, że byliśmy w tropikach. To może uratować życie.”
Dla pacjentów i lekarzy, którzy chcą dowiedzieć się więcej, badacze polecają książkę Pacjent po tropiku, stronę „Zdrowie w tropiku” na Facebooku oraz amerykański portal rządowy poświęcony zdrowiu w podróży.
Źródło: Nauka w Polsce
