Czy Wrocław, Szczecin i Olsztyn łączy coś więcej niż historia przesiedleń? Dlaczego mieszkańcy tych miast lepiej rozumieją się między sobą niż z osobami z Kielc czy Warszawy? Na te pytania odpowiedzi będą szukać uczestnicy debaty „Kim jesteśmy? 80 lat na Ziemiach Zachodnich i Północnych”, która odbędzie się 22 maja o godz. 18:00 w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu.
Debata wpisuje się w obchody Roku Pojednania ustanowionego przez Radę Miejską Wrocławia. Jej celem jest nie tylko spojrzenie na powojenną historię regionów objętych niemal całkowitą wymianą ludności, ale i próba uchwycenia ich współczesnej tożsamości kulturowej.
Wśród prelegentów znaleźli się autorzy książek, które w ostatnich latach zyskały miano fundamentalnych w opisie i zrozumieniu tzw. Ziem Odzyskanych:
-
Zbigniew Rokita, autor „Odrzanii” i „Kajś”, reporter zajmujący się Europą Wschodnią i Górnym Śląskiem, który w swojej twórczości eksploruje historię, tożsamość i granice kulturowe Górnego Śląska i Ziem Zachodnich.
-
Sławomir Sochaj, dziennikarz i autor książki „Niedopolska”, który w swoich podróżach śledzi niewidzialne granice i kulturowe napięcia, analizując jak historia wpływa na teraźniejszość i jak kształtowana jest „geografia wyobrażona” Polski zachodniej.
-
prof. Karolina Ćwiek-Rogalska, kulturoznawczyni i antropolożka z Polskiej Akademii Nauk, kierująca prestiżowym grantem Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych. W pracy naukowej bada pamięć na terenach postprzesiedleniowych i budowę nowych kultur lokalnych. Jej książka „Ziemie” stanowi podsumowanie kilkunastu lat badań nad procesami odzyskiwania i utraty tożsamości w regionach pogranicza.
Głos zabiorą również uznani wrocławscy historycy, prof. Wojciech Kucharski i dr Marek Mutor, którzy od lat analizują procesy kształtowania się powojennej tożsamości społecznej Dolnego Śląska i regionów przyległych.
Jak zauważają organizatorzy, Centrum Historii Zajezdnia (Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”), temat debaty to nie tylko historia. To także żywa narracja o tym, kim jesteśmy jako społeczność, która swoje fundamenty musiała budować od zera – często bez zakorzenienia, a jednak z poczuciem, że miejsce, które na początku było „czyjeś”, z biegiem lat stało się „nasze”.
Debatę poprowadzi dr Katarzyna Uczkiewicz, współautorka książki „Ziemie Zachodnie. Zrób to sam”, w której znalazły się rozmowy z artystami, naukowcami i ludźmi kultury opisującymi współczesne oblicze regionu. Jak mówi tytuł tej publikacji – „Zrób to sam” – proces budowania tożsamości był (i nadal jest) oddolnym działaniem mieszkańców, często wbrew oficjalnym narracjom.
