Wielkimi krokami zbliżają się wybory prezydenckie w Polsce. Pierwsza tura już 18 maja, druga – jeśli będzie konieczna – 1 czerwca. Nowy prezydent obejmie urząd 6 sierpnia, kiedy zakończy się kadencja Andrzeja Dudy. Zgodnie z Konstytucją, Duda nie może ubiegać się o reelekcję. Kampania rozgrzewa się z dnia na dzień, a kandydaci nie szczędzą sobie ciosów – zarówno tych merytorycznych, jak i czysto wizerunkowych.
System i frekwencja
Głosowanie odbędzie się w systemie dwuturowym – jeśli żaden z kandydatów nie zdobędzie ponad 50% głosów w pierwszej turze, do drugiej przechodzą dwaj z najlepszym wynikiem. CBOS szacuje, że do urn pójdzie rekordowe 71–75% obywateli. To oznacza mobilizację porównywalną z najważniejszymi momentami transformacji.
Kto prowadzi?
Faworytem pozostaje Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy i kandydat Koalicji Obywatelskiej. Po wygranych prawyborach z Radosławem Sikorskim, Trzaskowski zyskał zdecydowane poparcie KO (98%). CBOS i Opinia24 dają mu od 31 do 35% w pierwszej turze. W drugiej – 46%, co daje mu wyraźną przewagę nad rywalem z PiS. Mimo oskarżeń o elitaryzm i bycie „zastępcą Tuska”, cieszy się opinią sprawnego współpracownika rządu.
Na drugim miejscu – z rosnącym poparciem – plasuje się Karol Nawrocki, prezes IPN i kandydat formalnie niezależny, ale wspierany przez PiS. Po uzyskaniu oficjalnego poparcia w listopadzie 2024, jego notowania wzrosły z 25% w marcu do 27% w kwietniu. W drugiej turze CBOS daje mu 34%. Kampania Nawrockiego bazuje na patriotycznym przekazie i hasłach społecznych, ale cieniem kładą się kontrowersje z przeszłości – m.in. młodzieńcze kontakty ze środowiskami przestępczymi oraz nietypowe promocje książki w TV.
Na trzecim miejscu – choć z wyraźnym spadkiem – znajduje się Szymon Hołownia, kandydat Trzeciej Drogi i obecny marszałek Sejmu. Choć startował z pozycji 6% w styczniu, dziś ledwie dobija do 4%. Co ciekawe, Hołownia organizuje wiele wydarzeń, ale jego strategia unikania debaty z innymi kandydatami budzi krytykę. CBOS wskazuje, że wyborcy mogą widzieć w nim polityka grającego na przyszłość.
Czarnym koniem może okazać się Sławomir Mentzen z Konfederacji. Jego kampania opiera się głównie na TikToku i aktywności w mediach społecznościowych, co przynosi efekty – 11–17% w sondażach. Wśród młodych wyborców cieszy się największym poparciem.
Pozostali kandydaci, jak Magdalena Biejat, Adrian Zandberg, Marek Jakubiak, Grzegorz Braun czy Krzysztof Stanowski, pozostają na marginesie walki o drugą turę. PKW zatwierdziła łącznie 13 kandydatów – czterech odpadło z powodu fałszywych podpisów.
Debaty i kontrowersje
Najgłośniejszym wydarzeniem była debata 11 kwietnia w Końskich, zorganizowana równolegle przez prawicowe (TV Republika, wPolsce24) i mainstreamowe media (TVP, TVN, Polsat). Format spotkał się z ostrą krytyką – Hołownia nazwał go „skandalem”, a X (dawniej Twitter) zalały memy i złośliwe komentarze.
Kolejne starcia zaplanowano na 30 kwietnia (Biejat vs Hołownia) i 12 maja – ogólnokrajową debatę wszystkich kandydatów.
Kampania w mediach społecznościowych
Na platformie X trwa prawdziwa wojna na emocje. Trzaskowski zbiera pochwały za „gładki styl”, ale też zarzuty o brak autentyczności. Nawrocki bywa nazywany „marionetką PiS”, lecz jego patriotyczny przekaz ma swoich wiernych fanów. Hołownia balansuje między rolą outsidera i gracza systemowego. Z kolei Mentzen umiejętnie gra na kontrze – jego przekaz jest prosty, viralowy i skuteczny.
Problemem pozostaje dezinformacja – według obserwatorów, X zalewają boty, szczególnie wspierające kandydatów PiS i Konfederacji. Zabrakło też profesjonalnego fact-checkingu podczas debat, co otwiera furtkę do manipulacji.
Tematy kampanii
W centrum kampanii znajdują się kwestie bezpieczeństwa (w kontekście wojny na Ukrainie), relacji z USA, imigracji, Zielonego Ładu oraz kosztów życia. Nawrocki pod hasłem „Polska i Polacy najpierw” stawia na przekaz socjalno-narodowy, Trzaskowski akcentuje współpracę z rządem i kontynuację zmian, a Hołownia próbuje przekonać do siebie centrowy elektorat.
Podsumowanie
Zbliżające się wybory prezydenckie będą testem nie tylko dla kandydatów, ale i dla całego społeczeństwa. Kampania jest dynamiczna, ostra i nacechowana emocjami. Faworytem pozostaje Rafał Trzaskowski, ale Karol Nawrocki rośnie w siłę. Czy do drugiej tury wejdzie niespodziewany zawodnik – jak Mentzen? Czy Hołownia jeszcze zdoła odwrócić trend spadkowy? Wszystko rozstrzygnie się przy urnach – już za niecały miesiąc.
Autor: Rafał Chwaliński
