Unijna dyrektywa dotycząca przejrzystości wynagrodzeń ma na celu zmniejszenie nierówności w zarobkach kobiet i mężczyzn. Jak zauważają prawnicy kancelarii Baker McKenzie, jej wdrożenie może stanowić wyzwanie dla polskich pracodawców. Firmy zatrudniające powyżej 100 osób będą zobowiązane do raportowania danych o luce płacowej, a w przypadku przekroczenia 5% bez obiektywnego uzasadnienia konieczna będzie wspólna ocena wynagrodzeń.
Przygotowania już teraz
Polska ma czas do czerwca 2026 roku na wdrożenie dyrektywy. Eksperci podkreślają, że najwięksi pracodawcy powinni już teraz dostosować swoje struktury wynagrodzeń i zasady wartościowania stanowisk. Kluczowe będzie ustalenie grup pracowników wykonujących pracę o równej wartości oraz kontrola nad luką płacową.
Jawność wynagrodzeń i ocena wartości pracy
Według Michała Lisawy, partnera w Baker McKenzie, dyrektywa nie oznacza ujawniania indywidualnych zarobków, lecz wprowadzenie jawności przedziałów płacowych i średnich wynagrodzeń dla poszczególnych grup pracowników. Różnice w wynagrodzeniach mogą być dopuszczalne, jeśli wynikają z obiektywnych i niedyskryminujących kryteriów, takich jak kompetencje czy osiągnięcia.
Obowiązek raportowania i terminy
Firmy zatrudniające powyżej 250 osób pierwsze sprawozdania muszą przedstawić do czerwca 2027 roku i kontynuować raportowanie corocznie. Dla firm o wielkości 150-249 pracowników raportowanie będzie odbywać się co trzy lata, a dla 100-149 pracowników pierwszy raport przewidziano na 2031 rok.
Nowe narzędzie do oceny wartości pracy
Kancelaria Baker McKenzie opracowała metodologię Equal Value Assessment (EVA), która umożliwia skuteczne zarządzanie wynagrodzeniami i dostosowanie polityki płacowej do unijnych regulacji. Narzędzie to pozwala na rzetelną ocenę wartości pracy na poszczególnych stanowiskach, co ma kluczowe znaczenie dla unikania sankcji.
Luka płacowa w UE
Z danych Eurostatu z 2023 roku wynika, że średnia luka płacowa w UE wynosi 13%, choć w Polsce jest niższa i kształtuje się na poziomie 8%. Wciąż jednak istnieje konieczność dalszego zmniejszania nierówności, zwłaszcza w sektorach zdominowanych przez jedną płeć.
Podsumowanie
Nowe przepisy to krok w stronę większej transparentności wynagrodzeń i równości płacowej. Choć dla wielu pracodawców oznacza to dodatkowe wyzwania organizacyjne, wprowadzenie systematycznej oceny wynagrodzeń i zgodności z regulacjami może przyczynić się do zmniejszenia luki płacowej w Polsce i Europie.
