Zmiana czasu na zimowy w 2023 r.: Jak wpływa na nasze zdrowie i jak się przygotować?

Kiedy zmiana czasu na zimowy w 2023 r.? Już niebawem. Jeszcze w październiku nastąpi zmiana czasu letniego na zimowy. Unia Europejska od kilku lat bezskutecznie przymierza się do jej zniesienia.

W 2023 r. zmiana czasu z letniego na zimowy nastąpi w ostatni weekend października. Oznacza to, że w niedzielę 29 października o godz. 3.00 nad ranem przestawiamy zegarki o godzinę do tyłu. Jak co roku, chociaż o zniesieniu tego obowiązku mówi się od lat. Zmieniamy czas od 46 lat. Niemcy wprowadziły tę zasadę już w 1916 r.

Przypomnijmy, że zmiana czasu w ciągu roku – najpierw z zimowego na letni wiosną, a następnie jesienią z letniego na zimowy – po raz pierwszy pojawiła się już ponad 100 lat temu, w celu zapewnienia oszczędności energii, poprzez większe wykorzystanie dziennego światła. Najpierw – w 1916 r. – na taki ruch zdecydowały się Niemcy. W Polsce zmianę czasu wprowadzono na stałe dopiero w 1977 r. Do dzisiaj stosuje się ją w ponad 70 krajów na świecie, przede wszystkim europejskich. Nie ma w tym gronie m.in. Rosji, Białorusi, krajów afrykańskich i większości państw południowoamerykańskich, które nie zdecydowały się na takie rozwiązanie lub w przeszłości z niego zrezygnowały. Plan zniesienia zmiany czasu od 2021 r. nie został zrealizowany

Reklama

Politycy unijny zaczęli kilka lat temu przymierzać się do rezygnacji ze zmiany czasu w państwach będących częścią Unii Europejskiej. W marcu 2019 r. Parlament Europejski przyjął nawet plan zniesienia tego rozwiązania począwszy od 2021 r. Ostatecznie jednak do tego nie doszło, ponieważ ze strony rządów poszczególnych krajów unijnych nie ma jednomyślności w tej kwestii.

Zmiana czasu a zdrowie człowieka

Zgodnie natomiast są lekarze – co do tego, że zmiana czasu negatywnie wpływa na zdrowie człowieka, m.in. dereguluje zegar biologiczny, powoduje rozdrażnienie i zwiększenie podatności na depresję. Każdego roku, w ostatnią niedzielę marca (w nocy z soboty na niedzielę), a także w ostatnią niedzielę października, przestawiamy wskazówki naszych zegarków. W marcu – przesuwając je o godzinę do przodu, natomiast w październiku – cofając je o godzinę do tyłu. W ten sposób, za pierwszym razem wprowadzamy czas letni, za drugim zaś powracamy do czasu zimowego. Pamiętajmy jednak, iż podstawowym czasem jest czas zimowy, a nie czas letni jak niektórzy niesłusznie uważają. Czas letni – to tylko czas przejściowy.

Mimo wszystko dla wielu z nas, zmiana czasu w dzisiejszych czasach, to zwykłe przestawienie zegarków (w przód lub w tył). Ale jak to było kiedyś? Czyli jaka wygląda historia wprowadzenia zmiany czasu?

Historia zmiany czasu

Benjamin Franklin – pierwszym pomysłodawcą wprowadzenia zmiany czasu Jako pierwszy o potrzebie stosowania czasu letniego pisał Benjamin Franklin. Opisał to w jednym ze swoich naukowych dokumentów, jednakże humorystyczna wymowa tego artykułu sprawiła, iż zignorowano jego przesłanki. W dokumencie Franklin przekonywał, by ludzie chodzili spać i wstawali wcześniej niż robią to zazwyczaj. Artykuł sam w sobie zawierał jednak zbyt mało argumentów, by kogokolwiek mógł przekonać do podziału roku na czas letni i czas zimowy.

William Willett – pierwsza próba wprowadzenia zmiany czasu. Poważnie do tematu zmiany czasu podszedł Brytyjczyk William Willett. Wszystkie swoje przemyślenia opisał w broszurce (sfinansowanej z własnych środków) „The Waste of Daylight”, wydanej w 1907 roku. Jednak pomimo znacznego poparcia w rządzie brytyjskim nie udało mu się przekonać większości do wprowadzenia pomysłu w życie.

William Willett zaproponował, aby w okresie letnim zegary w Anglii były przestawiane o 80 minut, co jego zdaniem przyniosłoby oszczędności na oświetlaniu rzędu 2,5 mln funtów.

Niemcy – pierwsze państwo które wprowadziło czas letni. Pionierami we wdrożeniu czasu letniego byli Niemcy. Podczas pierwszej wojny światowej, 30 kwietnia 1916 przesunęli wskazówki zegara o godzinę w przód, natomiast 1 października 1916 o godzinę do tyłu. Wkrótce po tym w Anglii również zaczęto stosować zmianę czasu: z letniego na zimowy (na jesieni) i z zimowego na letni (na wiosnę).

Zmiana czasu na świecie 19 marca 1918 Kongres Stanów Zjednoczonych ustalił podział na strefy czasowe w USA i wprowadził na czas trwania wojny obowiązek stosowania czasu letniego w celu oszczędności paliwa służącego do produkcji energii elektrycznej.

Czas letni stosowany jest w blisko siedemdziesięciu państwach na świecie (m.in. we wszystkich krajach europejskich). Wyjątek w Europie stanowi tylko Islandia, która nie stosuje zmiany czasu.

Zmiana czasu w Polsce W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w czasie okupacji hitlerowskiej, następnie w latach 1946–1949, 1957–1964 i nieprzerwanie od 1977 roku. Do roku 1995 czas letni w Polsce był odwoływany w ostatnią niedzielę września (a wprowadzany w ostatnią niedzielę marca tak jak teraz). Wcześniej daty zmiany czasu były ogłaszane w Monitorze Polskim i np. w 1964 zmiana czasu na letni nastąpiła dopiero 31 maja, a na zmiana na czas strefowy (czas zimowy) 27 września.

Zmiana czasu a zdrowie

Podczas gdy 60% krajów na całym świecie stosuje czas standardowy przez cały rok, większość Stanów Zjednoczonych co roku zmienia czas ze standardowego na letni. Jednak wiele osób kwestionuje wpływ zmiany czasu na zdrowie.

„Zawsze toczyła się debata dotycząca czasu letniego” – mówi Phyllis C. Zee, lekarz medycyny, specjalistka medycyny snu i kierownik oddziału medycyny snu na oddziale Neurologii w Northwestern Medicine. „Nauka ewoluowała w ciągu ostatniej dekady, pokazując, że przejście między czasem standardowym a czasem letnim wiąże się z niekorzystnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Najważniejszym pytaniem, które obecnie pojawia się, jest to, czy powinien to być stały czas standardowy czy stały czas letni?”

Reklama

Doktor Zee opowiada, dlaczego opowiada się za zniesieniem zmiany czasu i przejściem na czas standardowy całoroczny.

Wpływ zmiany czasu na zdrowie

Czas letni to czas od marca do listopada, kiedy większość stanów USA, w tym Illinois, przestawia zegarki o jedną godzinę do przodu. W niektórych stanach, w tym na Hawajach i Arizonie, czas nie zmienia się w stosunku do czasu standardowego.

W stanach, w których następuje czas letni, czyli marcowy dzień, w którym ludzie „zrywają się do przodu”, wiele osób traci jedną pełną godzinę snu. Ta godzina wydaje się nieszkodliwa, ale może siać spustoszenie w organizmie na wiele dni, a nawet miesięcy.

Skutki zmiany czasu dla zdrowia

Zdrowie snu zależy od równowagi pomiędzy dwoma procesami:

• Homeostaza snu: chęć snu, która narasta od momentu przebudzenia aż do pory snu
• Rytm dobowy: naturalne, 24-godzinne cykle biologiczne organizmu, w tym cykl snu i czuwania, który reguluje czas snu w nocy i czuwania w ciągu dnia.

Twój rytm dobowy jest ustalany na podstawie czasu i ilości ekspozycji na jasne światło w ciągu dnia. „W okresie letnim od marca do listopada organizm jest wystawiony na mniejszą ilość światła porannego, a większą wieczorną, co może zaburzyć rytm dobowy” – stwierdza dr Zee.

Kiedy Twój wewnętrzny zegar nie jest zsynchronizowany z zegarem słonecznym, możesz czuć się zmęczony rano i obudzić się wieczorem. Zaburzając swój rytm dobowy, zaburzasz także homeostazę snu. W rezultacie zagrożone jest zdrowie Twojego snu i wiele funkcji w organizmie.

„Jeśli przyjmiemy stały czas standardowy, nasze wewnętrzne zegary będą z większym prawdopodobieństwem zsynchronizowane z obrotem Ziemi, zmianami sezonowymi i zegarem słonecznym” – głosi dr Zee.

Skutki zdrowotne zmiany czasu

„Wiemy, że brak snu jest szkodliwy dla zdrowia fizycznego i poznawczego” – zauważa dr Zee. Wyjaśnia, że ​​przejście na czas letni może powodować krótkotrwałe problemy zdrowotne – problemy ze snem, zmęczenie i zmiany ciśnienia krwi – które przypominają długotrwałe zmęczenie spowodowane zmianą strefy czasowej. „Późno wstający” czyli ci, którzy wstają później rano, a także nastolatki, które zwykle są nocnymi markami, są bardziej podatne na te skutki, ponieważ śpią już przez większą liczbę godzin naturalnego światła porannego. Czas letni może jeszcze bardziej zaburzyć ich rytm dobowy.

Ponadto czas letni może mieć długoterminowe skutki zdrowotne. Badania pokazują, że czas letni jest powiązany z:

• Depresja
• Spowolniony metabolizm
• Przybranie na wadze
• Klasterowe bóle głowy

Czas letni wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem rozwoju niektórych zaburzeń, od problemów poznawczych i psychicznych po choroby układu trawiennego i serca. A jeśli już masz te schorzenia, czas letni może je pogorszyć.

Badania wykazują powiązany wzrost w ciągu tygodnia po przejściu na czas letni:

• Choroby układu krążenia, z 24% większym ryzykiem zawału serca
• Urazy, w tym 6% wzrost liczby śmiertelnych wypadków samochodowych
• Częstotliwość udarów , która wzrasta o 8%
• Problemy ze zdrowiem psychicznym i funkcjami poznawczymi, ze wzrostem liczby epizodów depresyjnych o 11%.
• Choroby układu trawiennego i układu odpornościowego, takie jak zapalenie jelita grubego, które zwiększają się o 3% u kobiet w wieku powyżej 60 lat

Jak się przygotować do zmiany czasu

• Utrzymywanie rutyny snu: staraj się spać od siedmiu do dziewięciu godzin każdej nocy. W noc przed rozpoczęciem czasu letniego idź spać godzinę wcześniej niż zwykle, aby się przygotować.
• W pogoni za porannym światłem: Przez jeden lub dwa dni przed przejściem na czas letni wychodź rano na zewnątrz. Bardziej naturalne światło poranka może pomóc w zachowaniu rytmu dobowego. Przez cały czas letni spędzaj rano jak najwięcej czasu na świeżym powietrzu.
• Eliminowanie zaburzeń snu: Unikaj nadmiernej ilości kofeiny, alkoholu i ekspozycji na niebieskie światło na jedną do dwóch godzin przed snem.
• Ćwiczenia rano: aktywność podnosi temperaturę ciała, co może zwiększyć Twoją czujność i pomóc zresetować wewnętrzny zegar.

Mając na uwadze wpływ zmiany czasu na zdrowie, warto podjąć kroki, które pomogą zminimalizować negatywne skutki tej praktyki. Przede wszystkim, warto zadbać o regularny sen i stworzyć warunki do utrzymania zdrowego rytmu dobowego. Dzięki tym prostym praktykom, możemy lepiej radzić sobie z następującą zmianą czasu i zachować dobre samopoczucie.

Źródło Badań Northwestern Medicine 

Autor Redakcja

Reklama