Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego oraz Loyola University Maryland wykazały, że osoby przekonane o wyższości ludzi nad innymi gatunkami łatwiej ufają chatbotom. Szczególnie gdy automatyzacja jest im prezentowana jako usprawnienie procesów rutynowych, ich akceptacja wzrasta.
Speciecyzm a technologia
Badanie obejmowało 525 uczestników z Polski i USA. Wykazano, że speciecyzm (szowinizm gatunkowy) jest kluczowym czynnikiem determinującym akceptację automatyzacji w obsłudze klienta. Osoby przekonane o wyższości ludzi nad innymi gatunkami postrzegają chatboty jako pomocne narzędzia usprawniające pracę. Natomiast osoby o mniejszym poziomie speciecyzmu częściej obawiają się, że automatyzacja prowadzi do utraty miejsc pracy i ogranicza ludzką autonomię.
Niespodziewane wnioski
Dr hab. Artur Modliński z Uniwersytetu Łódzkiego zaznaczył, że wyniki badań były zaskakujące. „Speciecyzm wpływa nie tylko na to, jak postrzegamy zwierzęta, ale także na nasze podejście do maszyn i technologii. Zrozumienie tych mechanizmów pozwala lepiej projektować systemy AI” – podkreślił.
Badacze zauważyli, że osoby o wysokim poziomie speciecyzmu postrzegają niektóre prace jako „niegodne” człowieka i chętniej akceptują automatyzację. Jednocześnie ignorują możliwość utraty zatrudnienia przez pracowników wykonujących te zadania. Z kolei osoby mniej speciecystyczne częściej dostrzegają negatywne skutki automatyzacji.
Implikacje dla biznesu
Badacze wskazali, że zrozumienie poziomu speciecyzmu może być kluczowe dla firm wdrażających nowe technologie. Segmentacja klientów na podstawie ich przekonań może pomóc skuteczniej wprowadzać chatboty i inne systemy AI.
„Jeśli wiemy, że nasi odbiorcy mają wysoki poziom speciecyzmu, chatboty mogą być dobrze przyjęte. Jednak w przypadku firm proekologicznych lub fundacji chroniących zwierzęta, automatyzacja może spotkać się z oporem” – zaznaczył dr Modliński.
Przyszłość chatbotów
Eksperci podkreślają, że rozwój AI i chatbotów jest nieunikniony. Klienci sceptyczni wobec automatyzacji wymagają transparentnych rozwiązań i edukacji, która rozwieje ich obawy. Istotnym aspektem jest też kształtowanie świadomości użytkowników na temat roli technologii w biznesie i społeczeństwie. „Musimy uczyć zarówno młodzież, jak i menadżerów, bo obecnie edukacja w tym zakresie jest niewystarczająca” – podsumował dr Modliński.
Źródło informacji Nauka w Polsce
Speciecyzm (ang. speciesism) to pojęcie oznaczające uprzedzenie gatunkowe lub szowinizm gatunkowy – przekonanie o wyższości jednego gatunku nad innymi, najczęściej ludzi nad zwierzętami.
Termin ten został spopularyzowany przez filozofa Petera Singera w jego książce Wyzwolenie zwierząt (1975). Singer argumentował, że podobnie jak rasizm czy seksizm, speciecyzm prowadzi do niesprawiedliwego traktowania istot na podstawie ich przynależności gatunkowej, a nie rzeczywistych zdolności odczuwania bólu czy świadomości.
W kontekście badań, które omówiłem, speciecyzm wpływa na sposób postrzegania technologii, ponieważ osoby przekonane o wyjątkowości człowieka mogą łatwiej akceptować automatyzację rutynowych zadań jako „niegodnych” ludzkiej inteligencji.
