Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu uhonorował w 2025 roku wybitną postać nauki – prof. Wilhelminę Iwanowską. Ta pionierka polskiej astrofizyki, pierwsza kobieta w zarządzie Międzynarodowej Unii Astronomicznej, była nie tylko niezwykłym naukowcem, ale także organizatorką i propagatorką wiedzy o kosmosie.
Droga do gwiazd
Urodzona w Wilnie w 1905 r., Iwanowska początkowo marzyła o pracy nauczycielki matematyki, jednak fascynacja astronomią zmieniła jej życiowe plany. Po obronie doktoratu w 1933 r., odbyła staż w Sztokholmie, gdzie zdobyła doświadczenie w nowoczesnej astrofizyce. Jej powrót do Polski zaowocował habilitacją i objęciem Katedry Astrofizyki na nowo powstałym Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu po II wojnie światowej.
Twórczyni obserwatorium w Piwnicach
Wspólnie z prof. Władysławem Dziewulskim oraz dr. Stanisławem Szeligowskim, Iwanowska stworzyła od podstaw Obserwatorium Astronomiczne w Piwnicach pod Toruniem. Dzięki jej staraniom i współpracy międzynarodowej, ośrodek wyposażono w nowoczesny teleskop Drapera. W latach 70. prof. Iwanowska zainicjowała budowę obserwatorium radioastronomicznego.
Naukowe dziedzictwo
Iwanowska wniosła istotny wkład w badania nad strukturą Drogi Mlecznej i ustalanie skali odległości w kosmosie. Promowała 19 doktorów, z których ośmiu zostało profesorami. Jej prace i podejście do nauki, pełne dyscypliny i determinacji, były inspiracją dla pokoleń badaczy.
Uhonorowanie i pamięć
Za zasługi dla nauki i kultury, Iwanowska została odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski i otrzymała honorowe obywatelstwo Torunia. Jej imieniem nazwano ulicę, planetoidę oraz program wyjazdowy NAWA dla doktorantów.
Fotografia. 12.1972. Profesor Wilhelmina Iwanowska – polska astronom i radioastronom – w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersyteru Mikołaja Kopernika (UMK) w Piwnicach pod Toruniem. Nz. profesor Iwanowska przy teleskopie Schmidta-Cassegraina w Obserwatorium Astronomicznym UMK w Piwnicach. PAP/Jan Morek
Źródło informacji Nauka w Polsce
