Channel 4 wzbudził burzę, emitując dokument „Vicky Pattison: My Deepfake Sex Tape”, w którym gwiazda reality TV dobrowolnie stworzyła i upubliczniła spreparowane nagranie pornograficzne z użyciem sztucznej inteligencji. Celem było zwrócenie uwagi na problem niekonsensualnych deepfake’ów, jednak inicjatywa spotkała się z ostrym sprzeciwem ofiar nadużyć obrazowych i organizacji wspierających survivors.
Kulisy dokumentu
Vicky Pattison, była uczestniczka Geordie Shore, postanowiła „zanurzyć się” w świecie deepfake’ów, aby zrozumieć traumę ofiar. W filmie jej twarz została nałożona na ciało aktorki, a gotowe nagranie opublikowano w mediach społecznościowych. Pattison przyznała, że decyzja była trudna, ale chciała pokazać, jak łatwo tworzy się i rozpowszechnia takie treści oraz jak niewiele kontroli mają nad tym ofiary.
Reakcje ofiar i aktywistów
Projekt spotkał się z krytyką ze strony osób, które doświadczyły nadużyć. Jodie, która odkryła tysiące przerobionych zdjęć na forum Inceli, nazwała dokument „brakiem szacunku” i „chwytem PR-owym”. Podkreśliła, że prawdziwe ofiary nie mają możliwości kontroli nad swoim wizerunkiem, a inicjatywa Channel 4 może inspirować kolejnych sprawców. Organizacje wspierające survivors, takie jak Women’s Human Rights Counseling Centre, zwróciły uwagę, że nawet „kontrolowane” eksperymenty trywializują cierpienie.
Stanowisko Channel 4
Stacja broniła projektu, twierdząc, że dokument ma edukować i pokazać, jak szybko deepfake’y rozprzestrzeniają się w sieci. „Vicky chciała doświadczyć bezsilności, jaką czują ofiary, i zwrócić uwagę na potrzebę zmian prawnych” – przekonywał rzecznik stacji. W programie pojawiają się też wypowiedzi kobiet, które padły ofiarą nadużyć, co ma wzmocnić ich głos.
Głębszy problem: technologia a przemoc
Deepfake’i, czyli nagrania łączące twarze ofiar z ciałami aktorów pornograficznych, to narzędzie przemocy seksualnej, które wykorzystuje anonimowość sieci i dostępność technologii. Według badań, 90% sprawców w Korei Południowej to nastolatkowie, a 53% ofiar to celebrytki. W Wielkiej Brytanii rząd zapowiedział kryminalizację tworzenia niekonsensualnych treści, ale prawo wciąż nie nadąża za technologią.
Przypadek Atrioca i kultura przyzwolenia
W 2023 roku streamer Twitcha, Atrioc, przepraszał za oglądanie deepfake’ów innych twórczyń. Jego fani zbagatelizowali sprawę, komentując: „chłopaki będą chłopakami”. To pokazuje, jak głęboko zakorzeniona jest normalizacja tej formy przemocy. Podobnie jak w przypadku Pameli Anderson w latach 90., ofiary są często obwiniane lub wyśmiewane, mimo że to ich wizerunek zostaje skradziony.
Perspektywa prawna i społeczna
Eksperci podkreślają, że obecne przepisy koncentrują się na „intencji wyrządzenia szkody”, a nie na braku zgody, co utrudnia ściganie sprawców 26. Potrzebne są rozwiązania systemowe: od znakowania AI-generated content po kampanie edukacyjne. Jak zauważyła Vicky Pattison: „To nie jest problem technologiczny, ale kwestia zgody i władzy nad ciałami kobiet”.
Podsumowanie: między edukacją a eksploatacją
Dokument Channel 4 stał się punktem zapalnym dla dyskusji o etyce w mediach. Z jednej strony pokazuje mechanizmy opresji, z drugiej – ryzykuje upowszechnianie niebezpiecznych treści. Jak zauważyła Jodie: „Ofiary nie potrzebują kolejnych demonstracji technologii, ale realnej ochrony”. Czy prowokacja Pattison przyspieszy zmiany? Czas pokaże, ale już teraz wiadomo, że walka z deepfake’ami to nie tylko kwestia regulacji, ale też zmiany kulturowej.
Źródła: Independent , Channel 4, BBC , Daily Mail , The Express ,
