Od deszczu do szklanki – podróż, która może trwać tysiące lat Woda, która trafia do naszych kranów, może mieć za sobą podróż liczoną w dniach… ale równie dobrze i w tysiącleciach. Jak tłumaczy dr Małgorzata Woźnicka z Państwowego Instytutu Geologicznego, czas przesączania wody opadowej do warstw wodonośnych zależy m.in. od rodzaju podłoża i głębokości warstw wodonośnych. „Tam, gdzie zwierciadło wód podziemnych jest płytkie, np. w żwirach, czas przesączania może wynosić zaledwie kilka dni. W przypadku głębszych, słabo przepuszczalnych warstw – może to być nawet kilka setek lat” – tłumaczy hydrogeolożka. Woda z przeszłości Warto pamiętać, że sama woda – w…

Przełomowe odkrycie podwodnego teleskopu KM3NeT Neutrino o rekordowej energii 220 petaelektronowoltów – tysięce razy większej niż w eksperymentach CERN – zostało wykryte przez podwodne obserwatorium KM3NeT, umieszczone na dnie Morza Śródziemnego. To odkrycie zmusza naukowców do przemyślenia dotychczasowych modeli produkcji tych tajemniczych cząstek w ekstremalnych warunkach kosmicznych. Jak informuje międzynarodowy zespół badaczy, w tym polscy naukowcy z AGH oraz CAMK PAN, wyniki analiz opublikowano w lutym w prestiżowym czasopiśmie Nature. Neutrina – kosmiczni podróżnicy Neutrina to cząstki niemal nieoddziałujące z materią – mogą przenikać przez galaktyki, gwiazdy, a nawet planety, nie zauważając żadnych przeszkód. Jednak w wyjątkowych przypadkach zdarza się,…

Badacze z Uniwersytetu Szczecińskiego, zajmujący się właściwościami antynowotworowymi produktów pszczelich, uruchomili PASIEKA TV – platformę internetową, która umożliwia każdemu śledzenie życia pszczół na żywo za pomocą trzech kamer, w tym jednej umieszczonej wewnątrz ula. Pasieka IMMUNO, powstała prawie trzy lata temu przy Centrum Immunologii Doświadczalnej oraz Immunobiologii Chorób Zakaźnych i Nowotworowych US, dotychczas była dostępna tylko dla naukowców. Teraz, dzięki technologii, każdy może zobaczyć, jak funkcjonuje ta niezwykła społeczność owadów. Transmisję można śledzić pod adresem: https://pszczola.usz.edu.pl/pasieka-tv/. Badania nad apiterapią opartą na dowodach Projekt ma nie tylko walor edukacyjny, ale także naukowy. Badacze analizują produkty pszczele pod kątem ich potencjalnych właściwości…

Profesorowie Agnieszka i Krzysztof Kowalczykowie z Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie opracowali innowacyjne wykorzystanie łusek ziaren kakaowca w produkcji farb ogniochronnych. Naukowcy otrzymali patent na swoją metodę, która może znacząco zwiększyć bezpieczeństwo konstrukcji budowlanych. Odpady z produkcji kakao jako kluczowy składnik Badacze wpadli na pomysł dodania sproszkowanych łusek kakaowca – odpadu powstającego przy produkcji czekolady i kakao – do farb i powłok stosowanych na stalowych elementach konstrukcyjnych budynków. Dzięki temu rozwiązaniu udało się wydłużyć czas ich nagrzewania się w trakcie pożaru, co daje większe szanse na bezpieczną ewakuację osób przebywających w budynku. „Łuski oddzielane od…

Polska dołącza do czołówki krajów rozwijających własne modele językowe sztucznej inteligencji. Ministerstwo Cyfryzacji zaprezentowało model PLLuM (Polish Large Language Model), który od teraz jest dostępny dla użytkowników. Projekt ten ma na celu wsparcie cyfryzacji administracji publicznej oraz rozwój innowacji w biznesie. Polska AI na własnych warunkach "PLLuM to dowód na to, że możemy rozwijać nowoczesne technologie na własnych warunkach, w naszym języku, z korzyścią dla obywatelek i obywateli" – powiedział wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski podczas prezentacji modelu. Nowoczesne narzędzie ma być fundamentem inteligentnych usług publicznych i innowacyjnych rozwiązań dla biznesu. Elastyczność i precyzja w języku polskim PLLuM to…

Eksperci alarmują, że koty domowe, które mają swobodny dostęp do środowiska naturalnego, mogą stanowić poważne zagrożenie dla dzikich zwierząt. Z danych wynika, że rocznie w Polsce koty zabijają około 600 milionów ssaków i niemal 150 milionów ptaków, a wśród ich ofiar są gatunki chronione. Naukowcy wskazują, że problem ten jest często bagatelizowany przez właścicieli kotów, którzy nie zdają sobie sprawy z rzeczywistych konsekwencji wypuszczania ich zwierząt na zewnątrz. Koty są skutecznymi drapieżnikami, a ich instynkt łowiecki powoduje, że nawet najedzone polują dla samej przyjemności. Badacze postulują wprowadzenie regulacji prawnych, które miałyby ograniczyć negatywny wpływ kotów na środowisko. Wśród propozycji pojawia…

8 milionów euro na rozwój sztucznej inteligencji w ochronie przed cyberatakami Polski NASK – Państwowy Instytut Badawczy, podlegający Ministerstwu Cyfryzacji, został liderem międzynarodowego projektu AIPITCH, wartego blisko 8 mln euro. Celem przedsięwzięcia jest opracowanie zaawansowanych narzędzi AI, które usprawnią wykrywanie i neutralizowanie cyberataków. W ramach projektu powstaną inteligentne systemy ostrzegania, chatbot AI do analizy zgłoszeń oraz bazy danych o nowych formach zagrożeń. – Bardzo się cieszę, że to NASK – polski instytut – będzie liderem tego międzynarodowego projektu, który podniesie poziom bezpieczeństwa cyfrowego. AIPITCH to inwestycja w bezpieczną przyszłość obywateli, instytucji i firm – powiedział Paweł Olszewski, wiceminister cyfryzacji. Innowacyjne…

Polska gospodarka nie osiągnie poziomu zachodnioeuropejskiego bez znaczącej poprawy innowacyjności – alarmują eksperci Sieci Badawczej Łukasiewicz. Ich zdaniem konieczne są większe nakłady na badania i rozwój (B+R), zwłaszcza ze strony spółek z udziałem skarbu państwa, oraz większa koncentracja na projektach nadających się do komercjalizacji. Rosnące nakłady, ograniczone efekty Z raportu "Innowacyjność polskiej gospodarki w latach 2010–2022: rosnące nakłady, ograniczone efekty" wynika, że Polska osiągnęła już ponad 80 proc. średniego PKB Unii Europejskiej. Jednak wskaźnik innowacyjności kraju wciąż pozostaje niski – obecnie to 66 proc. unijnej średniej. Oznacza to, że tempo poprawy innowacyjności jest znacznie wolniejsze niż konwergencja gospodarcza. Eksperci podkreślają,…

Sztuczna inteligencja powinna wspierać człowieka, a nie go zastępować – taki wniosek wybrzmiał podczas debaty AI Action w Paryżu, w której udział wzięli naukowcy, nobliści i eksperci ds. technologii. Kluczowym tematem było nie tylko tempo rozwoju AI, ale również konieczność wprowadzenia zabezpieczeń, które zapobiegną potencjalnym zagrożeniom. Według prof. Szymona Łukasika z AGH i NASK, który uczestniczył w wydarzeniu, nie pojawiły się głosy za zatrzymaniem prac nad sztuczną inteligencją. Przeciwnie – podkreślano, że należy tworzyć systemy wspomagające ludzi, ale nie dążące do osiągnięcia poziomu AGI (Artificial General Intelligence), czyli AI przewyższającej zdolności poznawcze człowieka. Niepokój budzi szybki rozwój AI Niektórzy uczestnicy…

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) poinformowała o niezwykłym odkryciu dokonanym przez teleskop Euclid. W pobliżu galaktyki NGC 6505, znajdującej się około 590 milionów lat świetlnych od Ziemi, zarejestrowano tzw. pierścień Einsteina – zjawisko będące wynikiem soczewkowania grawitacyjnego, w którym światło odległej galaktyki zostaje zakrzywione przez pole grawitacyjne bliższej galaktyki, tworząc niemal doskonały krąg światła. "To odkrycie jest kluczowe dla badania ciemnej materii i struktury galaktyk. Możemy dzięki niemu dokładniej oszacować ich masę oraz rozkład niewidzialnej materii" – komentuje dr Andrew Pontzen, astrofizyk z University College London. Pierścienie Einsteina są niezwykle rzadkie, ale ich analiza pozwala astronomom badać grawitacyjne właściwości galaktyk soczewkujących…