4 lipca 2025 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano jednolity tekst ustawy o drogach publicznych. To kompleksowe zestawienie wszystkich obowiązujących przepisów, które regulują zasady budowy, klasyfikacji, utrzymania i użytkowania dróg w Polsce. Wśród nowości znajdują się m.in. doprecyzowanie definicji, rozszerzenie zasad poboru opłat, a także wprowadzenie inteligentnych systemów transportowych (ITS).

„Drogą publiczną jest droga zaliczona do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem” – czytamy w art. 1 ustawy.

Kategorie i własność dróg – kto za co odpowiada

Ustawa dzieli drogi publiczne na cztery podstawowe kategorie:

• krajowe (należące do Skarbu Państwa),

• wojewódzkie,

• powiatowe,

• gminne (pozostałe są własnością odpowiednich samorządów).

Nowelizacja precyzuje również procedury zmiany kategorii drogi i zasady numeracji – od dróg po obiekty mostowe.

Czym są ITS i EETS?

Do ustawy wprowadzono pojęcia nowoczesnych systemów:

• ITS (Inteligentne Systemy Transportowe) – to systemy zarządzania ruchem, zbierające dane i wspierające mobilność;

• EETS (Europejska Usługa Opłat Elektronicznych) – pozwala na elektroniczne rozliczanie opłat drogowych w całej UE przy użyciu jednej umowy i urządzenia pokładowego.

Nowe zasady parkowania i opłat

Ustawa rozszerza przepisy dotyczące płatnych stref parkowania. Zgodnie z art. 13 i 13b:

• opłaty mogą być pobierane nie tylko za parkowanie, ale też za przejazdy przez mosty, tunele i promy;

• ustalono maksymalne stawki np. 9 zł za most lub 18 zł za tunel dla największych pojazdów;

• opłaty można różnicować progresywnie, np. wyższe za drugą i trzecią godzinę postoju.

Uregulowano także kwestie oznaczania miejsc dla pojazdów elektrycznych i hybrydowych, co wspiera transformację transportu ku ekologii.

Dostępność i zjazdy pod lupą

Jednym z najważniejszych pojęć pozostaje „zjazd” – czyli połączenie drogi publicznej z nieruchomością prywatną. Ustawa precyzyjnie określa, kto odpowiada za jego budowę i utrzymanie. Wiele sporów lokalnych wciąż dotyczy właśnie takich zjazdów – ich odmowa lub likwidacja może realnie ograniczyć dostępność danej nieruchomości.

Bezpieczeństwo, zieleń i reklamy

W ustawie pojawiają się również przepisy o:

• audytach bezpieczeństwa,

• zieleni przydrożnej jako elemencie ochrony środowiska,

• ograniczeniu reklam w pasie drogowym.

Podsumowanie: więcej definicji, więcej uprawnień, więcej obowiązków

Nowy jednolity tekst ustawy to nie tylko porządek legislacyjny, ale też odbicie ewoluujących potrzeb transportu, zarządzania przestrzenią publiczną i wymogów europejskich. Warto, by samorządy, zarządcy dróg i użytkownicy dróg – zarówno piesi, jak i zmotoryzowani – byli świadomi wprowadzonych rozwiązań.

Źródło: Dziennik Ustaw 2025, poz. 889