UE usprawnia egzekwowanie RODO w sprawach transgranicznych: Nowe przepisy przyspieszą postępowania i wzmocnią prawa obywateli

Rada Unii Europejskiej i Parlament Europejski osiągnęły tymczasowe porozumienie w sprawie nowych przepisów, które mają usprawnić współpracę krajowych organów ochrony danych przy rozpatrywaniu transgranicznych spraw związanych z RODO. Głównym celem zmian jest przyspieszenie postępowań i zapewnienie skuteczniejszego egzekwowania praw obywateli.

Jak podkreślił Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji, reprezentujący Polskę w prezydencji Rady UE:

„Zrobiliśmy duży krok w kierunku poprawy współpracy krajowych organów ochrony danych. Naszym celem jest szybsze rozpatrywanie skarg obywateli dotyczących naruszeń RODO”.

Ujednolicenie zasad dopuszczalności skarg

Nowe przepisy przewidują jednolite wymagania dotyczące dopuszczalności skarg. Oznacza to, że niezależnie od tego, w którym kraju UE obywatel złoży skargę na przetwarzanie danych osobowych, będzie ona oceniana na podstawie tych samych kryteriów.

Gwarancje dla skarżących i podmiotów podlegających dochodzeniu

Wprowadzone zostaną wspólne zasady dotyczące informowania skarżących, zwłaszcza w przypadku odrzucenia ich skargi. Przewidziano również jednolite procedury, które gwarantują prawo do bycia wysłuchanym zarówno dla obywateli, jak i dla firm czy organizacji objętych dochodzeniem. Kluczowe jest, że obie strony otrzymają możliwość zapoznania się z wstępnymi ustaleniami jeszcze przed wydaniem decyzji.

Limity czasowe na dochodzenia

Porozumienie wprowadza konkretne terminy:

• 15 miesięcy na zakończenie dochodzenia (z możliwością przedłużenia o kolejne 12 miesięcy w skomplikowanych sprawach),

• 12 miesięcy w przypadku prostych procedur współpracy między krajowymi organami.

Szybsze rozwiązywanie prostych spraw

Zgromadzone dane wskazują, że wiele skarg może być rozwiązywanych szybciej, jeśli sprawca naruszenia usunie jego skutki, a skarżący nie zgłosi sprzeciwu. Dlatego nowe przepisy przewidują mechanizm wczesnego rozwiązania sprawy, bez konieczności angażowania wszystkich organów krajowych.

Ułatwiona współpraca

Nowe prawo wprowadza obowiązek sporządzania przez organ wiodący tzw. podsumowania kluczowych kwestii, które ma trafić do pozostałych organów w UE. Ułatwi to budowanie konsensusu w sprawach transgranicznych. Dla mniej skomplikowanych przypadków przewidziano tzw. prostą procedurę współpracy, która redukuje obciążenia administracyjne i pozwala na szybsze działanie.

Co dalej?

Porozumienie polityczne musi teraz zostać formalnie zatwierdzone przez obie instytucje: Radę UE i Parlament Europejski. Po przyjęciu nowe przepisy wejdą w życie i zaczną obowiązywać na terenie całej Unii Europejskiej.

Kontekst

RODO obowiązuje od 25 maja 2018 roku i stanowi podstawę ochrony danych osobowych w całej Unii. Jednym z jego filarów jest mechanizm współpracy pomiędzy krajowymi organami ochrony danych w przypadkach transgranicznych, czyli gdy np. obywatel z jednego kraju UE składa skargę na firmę zarejestrowaną w innym państwie członkowskim.